یونیت دندانپزشکی چیست؟
شاید به نظر خیلی از دندان پزشکان و افراد تکنسین و دستیاران در حال کار در مطب دانستن نکات فنی یونیت دندان پزشکی زیاد واجب نباشد و ضرورتی ندارد که دانش فنی آن را داشته باشند. به طور کلی دانستن این اطلاعات مزیت هایی دارد و در استفاده بهتر و بهینه تر و طرز نگه داری درست در زمان وقوع مشکلات و خرابی ها میتواند کمک کننده باشد.در مطب دندان پزشکی صندلی بیمار وسیله ای است که بیمار برای انجام کار های دندان خود روی آن قرار میگیرد تا دندان پزشک بتواند با استفاده از یونیت های موجود کارش برای ترمیم و درمان دندان ها راحت تر باشد و بیمار هم راحت تر باشد و کمتر اذیت شود. تمامی این صندلی ها دارای چراغی هستند که چراغ روی آن قرار میگیرد تا دندان پزشک به تمامی نقاط دهان و دندان ها دسترسی داشته باشد. این یونیت ها دارای لوله هایی برای تخلیه آب و ورودی آب و خروجی فاضلاب دارند که این امر باعث راه اندازی ساکشن و کراشوار و شیر آب برای استفاده بیمار می شود. با استفاده از هوای فشرده یونیت ها به کار می افتند و با پدال الکتریکی فعال می شود و اتصالات اینسترومنت لازم برای یونیت با شلنگی از بالا و شلنگ های آویز یونیت ها را فعال می کند که خطر افتادن شلنگ ها برای توربین و ایرموتور را از بین می برد. این امر در طراحی یونیت ها اهمیت دارد که در دسترس دندان پزشک باشد و سطح عفونت را به کمترین سطح برساند. این یونیت ها باید دارای سطح صیقلی و صاف باشند تا امکان ضد عفونی کردن محیا باشد و رنگ آن در زمان ضد عفونی کردن با محلول های مخصوص رنگ آن از بین نرود به همین دلیل رنگ سطح یونیت ها با دمای بالا پخته شده تا رنگ سطح آن به راحتی از بین نرود و برای جلوگیری از انتشار ویروس و آلودگی ها از غلاف های یک بار مصرف روی یونیت ها استفاده می شود و این امر بسیار ضروری است برای رعايت بهداشت در مطب دندان پزشکی. البته بعضی از یونیت ها خود دارای یک منبع ضد ویروس و ضد عفونی کننده هستند و این محلول با آب مخلوط شده و به کاهش ویروس ها و میکروب ها بسیار کمک کننده است.
خرید تجهیزات دندانپزشکی با برندهای معتبر از وبسایت دنت لند
قطعات اصلی یونیت:
اولی:بازوی یونیت دندانپزشکی
دومی:آن قسمتی است که صرفا چراغ یونیت بر روی آن سوار است
سومی:چراغ یونیت
لامپ دندان پزشکي بايد نور کافي ومتمرکز و همچنین سرد داشته باشد. میزان شدت نور در يونيت ارتباط مستقیم و زيادي به جنس شيشه منعکس کننده ای دارد که در پشت لامپ است. شدت نور باید بین 8000 تا24000 لوکس قابل تنظیم باشد.رنگ چراغ بايد مثل نور آفتاب بوده و نوری که از چراغ تابیده میشود فقط باید محيط دهان را روشن کند که تقريبا میشود يک مستطيل ۱۰*۱۵ سانتي متری. ناکافی بودن و زرد رنگ بودن نور باعث خستگي چشم دندان پزشک میشود. همچنان چراغ باید در مقابل پاشش آب تا حد زیادی مقاوم باشد.
چهارم:دوش آب لیوان و کاسه کراشور دندانپزشکی
معمولا کاسه کراشور از جنس‌‌‌‌های پلاستیکی، سنگی, چینی و … بوده و همچنین یک دوش آب لیوان هم به آن متصل میشود که آب مورد نیاز جهت شست و شوی دهان بیمار را تامین میکند. آب کراشوار ممکن است مستقیم از آب شیر استفاده کند همچنین میتواند از راه منبع ذخیره آب تامین شود. در دستگاه‌‌‌‌های یونیت های دندانپزشکی جدید می‌توان از آب گرم هم در کراشوار استفاده کرد. در یونیت های دارای حافظه ممکن است مقدار آبی را که از دوش آب لیوان می‌ریزد و علاوه بر آن مدت زمان ریزش آب را نیز برنامه ریزی کرد. همچنین در این دستگاه ها می‌توان این امکان را فراهم کرد که بعد از اینکه یونیت در حالت صفر قرار گرفت به صورت خودکار آب از دوش آب لیوان جاری شود.
پنجم:میز کنسول پزشک یا تابلت
میزی هست که کنار صندلی دندانپزشک قرار دارد (راست یا چپ بودن آن قابل تغییر است ) بر روی این میز چند دکمه برای کنترل کردن قسمت‌‌‌‌های مختلف یونیت و صندلی و امکانات اضافی دیگر (option) قابل مشاهده است. در یونیت‌‌‌‌هایی که قابل برنامه ریزی هستند دکمه هایی برای دادن برنامه به حافظه‌‌‌‌های یونیت وجود دارد.تابلت به صفحه ای گفته میشود که ابزار تراش دندان بر روی آن قرار میگیرند مانند توربین ایرموتور سرنگ پوآر و...
شیوه قرار گرفتن اینسترومنتها (آنگل, توربین, هندپیس ) به روی هولدرها به این گونه است که با برداشتن و گذاشتن اینسترومنت بر روی یونیت،میکروسوئیچی که در آن قسمت است عمل کرده و اینسترومنت هارا کنترل میکند. همچنین کنترل کردن فشار آب و هوا هم معمولا با پیچ هایی که در زیر این میز ها تعبیه شده است انجام میشود.در داخل تابلت شلنگ‌‌‌‌هایی مرتبط با اینسترومنتها وجود دارد. معمولا شلنگ‌‌‌‌های آبی بر طبق استاندارد اروپایی صرفا برای هوا و شلنگ‌‌‌‌های سبز برای هم آب وهوا و شلنگ های سفید برای مخلوط آب و هوا یا اسپری می‌باشند .مهمترین بخشی که در داخل تابلت یونیت وجود دارد بخش کنترل بلوک میباشد. کنترل بلوک به واحدی گفته میشود که وظیفه تقسیم و قطع و وصل کردن آب و هوا به اینسترومنت هارا بر عهده دارد. همچنین باید یادآور شد که سیستم کنترل بلوک کاملا پنوماتیکی است.
نکته حائز اهمیت این است که تمامی اینسترومنت‌‌‌‌های یک تابلت این خاصیت را دارند که هیچ وقت دوتای آنها در آن واحد فعال نمی‌شوند و در صورت تلاش برای استفاده از دو اینسترومنت به صورت همزمان, آن اینسترومنتی که زودتر از هولدرش خارج شده فعال میشود. بدین صورت که شیر مربوط به آن اینسترومنت باز میشود و امکان انتقال هوا به آن اینسترومنت را فراهم کرده و در آن واحد شیر مربوط به اینسترومنت دیگر مسیر هوای مربوطه را مسدود خواهد کرد. تمامی این کنترل ها در داخل تابلت صورت میگیرند
ششم:میز دستیار
دکمه‌‌‌‌های تابلت معمولا روی میز دستیار نیز وجود دارند. بر روی این میز‌‌‌‌ها یونیت هولدرهایی جهت نگهداری اینسترومنتها, لایت کیور, پوار, بزاق کش, ساکشن و کویترون و… تعبیه شده است.
هفتم:جعبه جانبی
بخش اصلی یک باکس جانبی آن است که درون آن معمولا بزاق کش جداکننده آمالگام و منبع ذخیره آب وجود دارند. علاوه بر آن در بعضی از یونیت ها بوسترهایی برای رگلاژ کردن فشار هوا، درایور توربین ها و آنگل ها در این بخش وجود دارند.از آن گذشته برد تغذیه و رگولاتور ولتاژ چراغ دندانپزشکی و همچنین برد تابلت در این قسمت قرار دارد.
سه عملکرد اصلی منبع تغذیه آب عبارت اند از:
استفاده برای آب ذخیره در مواقع قطع آب
استفاده از سرم فیزیولوژیک در زمان جراحی
استفاده از مواد پاک کننده و ضدعفونی کننده برای شست وشو و ضد عفونی کردن شلنگ ها و مسیر آب درون باکس یونیت مدار ساکشن و فیلتر آب نیز میتواند قرار داشته باشد.جداساز آمالگام به وسیله ای گفته میشود که کلیه آمالگامها را جدا میکند برای این که مانع از ریخته شدن آن به فاضلاب و بند آمدن راه فاضلاب گردد و همچنین سیستم آن طوری ساخته شده که تمام آمالگامها در انتهای ظرف باقی مانده و ته نشین می‌شوند. همچنین بزاق کش خون و بزاق و سایر ترشحات داخل دهان بیمار را از دهان بیمار بیرون می‌کشد که عموما نسبت به ساکشن جراحی از قدرت مکش ضعیف تری برخوردار است.
پایه
یونیت دندانپزشکی و تمام قطعات آن روی یک بازوی افقی نصب می‌شوند.استحکام مکانیکی بازو و جایگاه آن به گونه ای محاسبه و ساخته شده است که سیستم, متعادل و بدون لرزش و همچنین با حداقل وزن و فشار ممکن در محل خود استقرار داشته باشد.
هشتم:سیستم هوای فشرده
هوای فشرده ای که به وصیله کمپرسور ایجاد شده، پس از آن وارد فیلتر رگولاتور که در قسمت جلوی صندلی قرار گرفته است میشود و بعد از عبور از فیلتر رگولاتور, هوای خشک با فشاری که نسبت به مدل یونیت و اینسترومنت‌‌‌‌های به کار رفته متغیر است وارد سیستم یونیت میشود.
Floor box:در داخل floor box که عموما زیر صندلی قرار گرفته قسمت‌‌‌‌های مختلفی موجود میباشد که عبارتند از :
input power:برق ورودی ایران v 220/ ۵۰ Hz یا همان برق شهر است. علاوه بر آن گولاتورها, موتورها و … در این قسمت وجود دارد.
رگولاتور فشار : نشانگر فشار آب و هوا برای راه اندازی اینسترومنت‌‌‌‌های متفاوت در این قسمت وجود دارد بر روی آنها گیجی وجود دارد که نشان دهنده میزان فشار تنظیم شده است
شلنگ‌‌‌‌های مربوط آب و هوا وفاضلاب : عموما در زیر فلور باکس و پیش از نصب یونیت به سوراخ به ابعاد مناسب و بر روی زمین قسمتی جهت عبور دادن شلنگ‌‌‌‌های ورودی آب و هوا و شلنگ خروجی فاضلاب و به فواصل مناسب از یکدیگر و از کنار دیوار اتاق تعبیه می‌گردد که در واقع تغذیه آب و هوای کل سیستم از این بخش صورت میگیرد
نهم:پدال پایی
تمامیه حرکات صندلی و راه اندازی اینسترومنت ها را میشود با پدال پایی هم انجام داد. بعضی از پدال ها الکتریکی و برخی که عموما قدیمی می‌باشند پنوماتیکی هستند و عموما دارای یک وزنه برای حفظ تعادل و یک دسته برای کنترل حرکات صندلی می‌باشند
دهم:صندلی یونیت دندانپزشکی
از لحاظ ساخت و فیزیک تولید صندلی ها در سه مدل Z – X – U – I تقسیم بندی می‌شوند. اکثر کارخانجات به دلیل راحت بودن تولید از روش اول استفاده می‌کنند. بعضی از کارخانجات هم به این دلیل که قدرت و استقامت صندلی که در نوع دوم بیشتر است از این روش برای تولیداستفاده می‌کنند.
هر صندلی دارای دو موتور میباشد. یک موتور برای بخش نشیمن گاه و بالا و پائین کردن آن و موتور دیگری برای جابجایی پشتی مورد استفاده قرار میگیرد. به خاطر راحت کردن کار دندانپزشک افزون بر قابلیت انتخاب positionهای مختلف، دو حالت در صندلی ها به نام‌‌‌‌های Zero position و Over position پیش بینی میشود.
Zero position :
مدلی است که صندلی به پائین ترین حالت خود میرسد و پشتی هم به حالت ۹۰ درجه برمی گردد.
Over position :
هم مدلی است که صندلی به بالاترین ارتفاع و پشتی نیز به حالت کاملا خوابیده و یا ۱۸۰ درجه نسبت به نشیمن گاه میرسد. صندلی دندانپزشکی باید قادر به کنترل وزن بیمار در حین این جابجایی ها و توقف پس از ان باشد
