اتوکلاو دندانپزشکی دستگاهی استریلکننده است که با استفاده از بخار تحت فشار، ابزارهای دندانپزشکی را بهطور کامل ضدعفونی میکند.
این دستگاه یکی از ضروریترین تجهیزات در مطبهای دندانپزشکی است و برای جلوگیری از انتقال آلودگیها و بیماریهای عفونی استفاده میشود.
دمای کاری این دستگاه معمولاً بین ۱۲۱ تا ۱۳۴ درجه سانتیگراد است و در زمان مشخصی، کلیه میکروارگانیسمها و باکتریها را از بین میبرد. با توجه به حساسیت بالای خدمات دندانپزشکی، استفاده از اتوکلاو استاندارد نقش کلیدی در ایمنی بیمار و کادر درمان ایفا میکند.
دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی
دستگاههای اتوکلاو دندانپزشکی معمولاً در کلاسهای B، S و N دستهبندی میشوند. کلاس B کاملترین نوع است که توانایی استریل انواع ابزارهای توخالی، متخلخل و پارچهای را دارد. عملکرد این دستگاهها بهصورت اتوماتیک بوده و دارای سیستمهای هوشمند برای کنترل دما، فشار و مدتزمان استریل هستند.
همچنین بیشتر مدلها دارای خشککن، سیستم عیبیابی خودکار و صفحهنمایش دیجیتال هستند که کار با دستگاه را سادهتر میکند. جنس محفظه داخلی اغلب از استیل ضدزنگ با دوام بالا بوده و طراحی آنها بهگونهای است که هم ایمنی و هم بهرهوری را تضمین میکند.
مزایا:
1. استریلسازی کامل و قابل اعتماد
نابودسازی ۱۰۰٪ میکروارگانیسمها: شامل باکتریها، ویروسها، قارچها و هاگها.
بسیار مؤثرتر از روشهای شیمیایی یا گرمای خشک (فور).
2. پوششدهی انواع ابزار
قابل استفاده برای ابزارهای فلزی، توخالی، پارچهای و حتی بعضی وسایل پلاستیکی مقاوم به حرارت.
3. رعایت پروتکلهای جهانی بهداشت
الزامی برای دریافت مجوز وزارت بهداشت و استانداردهای پزشکی بینالمللی.
4. کاهش ریسک انتقال بیماری
جلوگیری از انتقال بیماریهای واگیردار مانند:
هپاتیت B و C
HIV
عفونتهای باکتریایی و قارچی
5. کارکرد خودکار و ایمن
بسیاری از اتوکلاوهای مدرن دارای:
تایمر دیجیتال
برنامههای اتوماتیک
سیستم کنترل دما و فشار
هشدار در صورت خطا یا نشت بخار هستند.
6. صرفهجویی در زمان و انرژی
بهویژه در مدلهای کلاس B با سیستم خشککن، ابزارها سریعتر آماده استفاده میشوند.

انواع اتوکلاو دندانپزشکی
کلاس B (Class B) – پیشرفتهترین نوع
دارای پمپ وکیوم قوی
استریل کامل ابزارهای:
توخالی (مثل توربین و آنگل)
بستهبندیشده
متخلخل (مانند پارچه و گان)
انتخاب استاندارد برای دندانپزشکی حرفهای
دارای چند مرحله وکیوم (پیشخلأ و پسخلأ)
قیمت بالاتر
کلاس S (Class S) – سطح متوسط
فاقد وکیوم چندمرحلهای، یا دارای وکیوم ساده
مناسب برای ابزارهای نیمهتوخالی یا بدون بستهبندی
نمیتواند ابزارهای کاملاً توخالی یا بستهبندیشده را کامل استریل کند
برای مطبهایی با حجم کاری کمتر استفاده میشود
کلاس N (Class N) – سادهترین نوع
فاقد سیستم وکیوم
فقط برای ابزارهای جامد و بدون پوشش
نمیتواند ابزارهای پیچیده را استریل کند
بیشتر در کلینیکهای کوچک یا موقت استفاده میشود
بر اساس ظرفیت و اندازه مخزن (چمبر)
| ظرفیت | کاربرد |
|---|---|
| 8–12 لیتری | مناسب مطبهای کوچک یا مصرف شخصی |
| 18–23 لیتری | مناسب مطبهای دندانپزشکی استاندارد |
| 30 لیتری و بیشتر | مناسب کلینیکهای پرمراجعه یا چند دندانپزشک همزمان |
بر اساس ویژگیهای فنی
اتوکلاو با خشککن: ابزارها بعد از استریلیزاسیون خشک میشوند؛ برای جلوگیری از زنگزدگی و آلودگی مجدد.
اتوکلاو با پرینتر: چاپ گزارش سیکل استریلیزاسیون جهت ثبت و مستندسازی.
اتوکلاو رومیزی: طراحی کوچک و قابل قرارگیری روی میز، پرکاربردترین مدل در مطبهای دندانپزشکی.
| نوع | مناسب برای | مزیت | محدودیت |
|---|---|---|---|
| کلاس B | تمام ابزارها، توخالی و بستهبندیشده | استریل کامل و ایمن | قیمت بالاتر |
| کلاس S | ابزار نیمهتوخالی | عملکرد قابل قبول با قیمت کمتر | کاربرد محدودتر |
| کلاس N | ابزار جامد و ساده | اقتصادی و کمهزینه | محدودیت در نوع ابزار قابل استریل |
نگهداری از اتوکلاوهای دندانپزشکی
برای حفظ ایمنی و افزایش طول عمر اتوکلاو لازم است یک روتین مشخص داشته باشید.
بررسی روزانه مواردی مانند کنترل سطح آب مقطر، وضعیت واشر درب و همچنین اطمینان از عدم نشت بخار یا آب باعث افزایش کارایی و سلامت دستگاه میشود. انجام همین کارهای ساده از بروز خطاهای متداول دستگاه جلوگیری میکند.
حتما هفتهای یکبار سینیها و مجاری تخلیه را پاکسازی و تمیز کنید و از رسوبزدایی مرتب منبع آب هرگز غفلت نکنید؛ پس از گذشت مدتی (مثلاً بعد از حدود ۱۰۰ بار استفاده یا طبق دفترچه راهنمای اتوکلاو)، داخل استریل (چمبر) و بدنهی داخلی اتوکلاو را تمیز کنید.
برای این کار از مواد شویندهی مخصوص و غیرسایشگر استفاده کنید تا بر سطح استیل خط و خش ایجاد نشود. این کار باعث جمع نشدن رسوب و جرم آب درون محفظه میشود و عملکرد دستگاه همیشه در حالت مطلوب باقی بماند.
هر ماه فشارسنجها و دریچههای ایمنی را به خوبی بررسی کنید، در مدل های B عملکرد پمپ وکیوم را با سرویس فنی چک کنید. علاوه بر رسیدگی های ظاهری دستگاه، ثبت گزارش از هر سیکل و انجام تست بیولوژیک (اسپور) بهصورت دورهای (یا طبق پروتکل کلینیک) بسیار مهم و ضروری است تا از انجام فرایند استریلیزاسیون کاملا مطمئن شوید.
در نهایت، سرویس سالانه اتوکلاو دندانپزشکی توسط خود نمایندگی مجاز دستگاه،کار سادهای است که از هزینههای سنگین تعمیرات ناگهانی جلوگیری میکند.
قیمت اتوکلاو دندانپزشکی
- کلاس دستگاه یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده قیمت است. اتوکلاوهای کلاس B که پیشرفتهترین نوع هستند، قابلیت استریل ابزارهای توخالی، بستهبندیشده و متخلخل را دارند و معمولاً از سایر کلاسها گرانترند. کلاس S و کلاس N به ترتیب گزینههای میانرده و اقتصادی هستند که امکانات کمتری دارند و برای ابزارهای سادهتر مناسباند.
- ظرفیت مخزن یا چمبر نیز تأثیر زیادی در قیمت دارد. دستگاههایی با ظرفیت بالاتر (مثلاً 23 یا 30 لیتر) معمولاً گرانتر از مدلهای کوچکتر (مثل 12 یا 18 لیتری) هستند، زیرا توانایی استریل ابزارهای بیشتری در هر سیکل دارند.
- برند و کشور سازنده نقش پررنگی در قیمتگذاری دارند. برندهای اروپایی مانند Melag یا Mocom با فناوری بالا و استانداردهای بینالمللی، قیمت بالاتری نسبت به برندهای آسیایی یا ایرانی دارند. در مقابل، برندهای ایرانی و چینی بهدلیل هزینه تولید کمتر، گزینههای مقرونبهصرفهتری محسوب میشوند.
- وجود امکانات جانبی مانند خشککن خودکار، پرینتر حرارتی، صفحهنمایش لمسی، سیستمهای هشدار هوشمند یا قابلیت اتصال به کامپیوتر، میتواند قیمت دستگاه را افزایش دهد. هر چه دستگاه پیشرفتهتر باشد، قیمت نهایی بالاتر خواهد بود.
- نوع پمپ وکیوم هم بسیار مهم است. پمپهای وکیوم چندمرحلهای که در اتوکلاوهای حرفهای کلاس B استفاده میشوند، موجب افزایش قیمت دستگاه میشوند ولی باعث استریل بهتر ابزارهای پیچیدهتر میگردند.
- گارانتی، خدمات پس از فروش و پشتیبانی فنی نیز در تعیین قیمت تأثیر دارند. دستگاههایی که توسط نمایندگیهای معتبر با گارانتی رسمی ارائه میشوند، ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند اما از نظر پشتیبانی، اطمینان بیشتری ایجاد میکنند.
- نوسانات نرخ ارز و شرایط واردات یکی از عوامل تعیینکننده در بازار ایران است. با توجه به اینکه بیشتر قطعات اتوکلاو یا خود دستگاه وارداتی است، قیمت آن بهشدت وابسته به نرخ دلار و سیاستهای گمرکی کشور میباشد.

نکات مهم خرید اتوکلاو دندانپزشکی
انتخاب کلاس مناسب
اگر در مطب یا کلینیک دندانپزشکی کار میکنید، حتماً دستگاه کلاس B را انتخاب کنید. این کلاس تنها گزینهای است که امکان استریل کامل ابزارهای توخالی، متخلخل و بستهبندیشده (مثل توربین، آنگل و پکهای جراحی) را فراهم میکند.
ظرفیت مناسب با حجم کاری
اتوکلاوهای 18 و 23 لیتری، گزینههای رایجی برای مطبها هستند. اگر تعداد بیماران یا ابزارها زیاد است، مدل 23 لیتری انتخاب بهتری است. ظرفیتهای بالاتر برای کلینیکهای شلوغ یا مراکز درمانی چندپزشکی پیشنهاد میشود.
وجود خشککن مؤثر
خشککن در پایان فرایند استریلیزاسیون نقش مهمی دارد. دستگاههایی با خشککن کامل (مخصوصاً در مدلهای کلاس B) باعث جلوگیری از زنگزدگی ابزار و آلودگی مجدد میشوند.
برند معتبر و خدمات پس از فروش
برندهای اروپایی کیفیت بالایی دارند، اما برندهای ایرانی و آسیایی نیز اگر خدمات پس از فروش مناسبی ارائه دهند، انتخاب قابل قبولی هستند. حتماً از وجود نمایندگی و گارانتی معتبر اطمینان حاصل کنید.
امکانات جانبی و قابلیتها
برخی قابلیتهای مفید عبارتاند از:
نمایشگر دیجیتال یا لمسی برای مدیریت بهتر عملکرد
پرینتر حرارتی برای ثبت گزارش سیکلها
قابلیت انجام تستهای شیمیایی و بیولوژیک
برنامههای کاری متنوع برای انواع ابزار و بستهبندیها
داشتن تأییدیههای استاندارد
دستگاه باید دارای تأییدیههای بینالمللی مانند CE اروپا، ISO و همچنین تاییدیه وزارت بهداشت ایران باشد. این استانداردها نشاندهنده ایمنی و کارایی مناسب دستگاه هستند.
سهولت استفاده و آموزش
دستگاه باید رابط کاربری ساده و روانی داشته باشد. وجود دفترچه راهنما یا آموزش اولیه از طرف فروشنده میتواند در کاهش خطای کاربری تأثیرگذار باشد.
نکات اقتصادی و مصرف انرژی
مصرف آب، برق و هزینه نگهداری دورهای را نیز در نظر بگیرید. برخی دستگاهها با وجود قیمت خرید پایین، هزینههای جانبی زیادی در طول زمان دارند.
خرید اتوکلاو دندانپزشکی از دنت لند
خرید از دنت لند، تجربهای مطمئن، حرفهای و پشتیبانیشده برای دندانپزشکان و کلینیکها فراهم میکند. این فروشگاه تخصصی با عرضه محصولات اورجینال و تنوع بالا در برندهای مطرح داخلی و خارجی، انتخابی هوشمندانه برای تجهیز مطب یا کلینیک شماست.
قیمتهای رقابتی، تخفیفهای دورهای و امکان خرید بهصورت نقدی یا اقساطی از مزایای مهم دنت لند هستند. همچنین مشاوره تخصصی رایگان پیش از خرید توسط کارشناسان مجرب، به مشتریان کمک میکند تا دقیقاً متناسب با نیازشان، دستگاه مناسب را انتخاب کنند.
ارسال سریع و بستهبندی ایمن، پیگیری تا تحویل نهایی، ارائه فاکتور رسمی، ضمانت اصالت کالا و خدمات پس از فروش واقعی، از دیگر امتیازهای خرید از دنت لند است. اگر بهدنبال خرید مطمئن و حرفهای اتو کلاو یا تجهیزات دندانپزشکی هستید، دنت لند یکی از بهترین انتخابهای شما خواهد بود.
