اولتراسونیک دندانپزشکی چیست ؟ و چه مزایایی دارد

اولتراسونیک دندانپزشکی یکی از ابزارهای کلیدی در فرایند آماده‌سازی و پاکسازی ابزارهای دندانپزشکی پیش از استریل است. این دستگاه که گاهی به نام حمام اولتراسونیک نیز شناخته می‌شود، با ایجاد ارتعاشات فراصوت در محیط مایع، به‌طور مؤثری ذرات باقی‌مانده، خون، بزاق و سایر آلودگی‌های میکروسکوپی را از سطوح ابزارها پاک می‌کند.

این تکنولوژی، به دلیل قدرت بالا، عملکرد دقیق و قابلیت پاکسازی در مدت زمان کوتاه، به یک مکمل ضروری برای دستگاه اتوکلاو در کلینیک‌ها و مطب‌های دندانپزشکی تبدیل شده است.

عملکرد دستگاه اولتراسونیک چگونه است؟

کار اصلی دستگاه تبدیل سیگنال‌های الکتریکی به ارتعاشات مکانیکی است که درون محلول تمیزکننده باعث ایجاد پدیده‌ای به نام کاویتاسیون می‌شود. این کاویتاسیون باعث انفجار حباب‌های میکروسکوپی در سطح ابزارها شده و تمام آلودگی‌ها حتی در نقاط غیر قابل دسترس را جدا می‌کند.

در این فرایند:

1. قطعات و ابزارهای آلوده در مخزن دستگاه یا بشر قرار می‌گیرند.

2. امواج اولتراسونیک توسط ترانسدیوسر تولید می‌شود.

3. ارتعاش‌ها به مایع منتقل شده و حباب‌های میکروسکوپی ایجاد می‌کند.

4. این حباب‌ها با ترکیدن، انرژی زیادی آزاد کرده و آلودگی‌ها را از سطح ابزار جدا می‌کنند.

اجزای اصلی تشکیل‌دهنده دستگاه اولتراسونیک

یک دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی معمولاً از اجزای زیر تشکیل می‌شود:

• منبع تغذیه و مدار کنترلی: تأمین‌کننده انرژی دستگاه

• ترانسدیوسر (مبدل امواج): تولیدکننده ارتعاش‌های فراصوت

• محفظه (تانک): محل قرارگیری محلول و ابزارها

• کریستال پیزوالکتریک: مولد اصلی ارتعاش

• نمایشگر و کنترل پنل: برای تنظیم فرکانس، دما و زمان شستشو

برای خرید با دستگاه‌های تخصصی و مشاهده مدل‌های مختلف، به صفحه اولتراسونیک دندانپزشکی در فروشگاه دنت‌لند مراجعه کنید.

نحوه استفاده از دستگاه اولتراسونیک در دندانپزشکی

دو روش اصلی برای استفاده از این دستگاه وجود دارد:

1. روش مستقیم

در این روش، ابزارها در سبد استیل یا پلاستیکی مخصوص قرار گرفته و مستقیماً درون مخزن حاوی محلول شستشو غوطه‌ور می‌شوند. این روش ساده، مؤثر و سریع است و بیشتر برای ابزارهای مقاوم کاربرد دارد.

2. روش غیرمستقیم

ابزارها داخل بشر حاوی محلول تمیزکننده قرار می‌گیرند و بشر درون مخزن دستگاه قرار می‌گیرد. این روش برای ابزارهای حساس‌تر مناسب است و از تماس مستقیم با ارتعاشات قوی جلوگیری می‌کند.

مزایای استفاده از اولتراسونیک در دندانپزشکی

استفاده از دستگاه اولتراسونیک مزایای زیادی دارد که آن را از روش‌های سنتی متمایز می‌کند:

• ✅ سرعت بالا در پاکسازی ابزارها

• ✅ حذف آلودگی‌های میکروسکوپی که با چشم دیده نمی‌شوند

• ✅ افزایش دقت و کیفیت استریلیزاسیون نهایی با اتوکلاو

• ✅ امکان استفاده از چند نوع محلول تمیزکننده همزمان

• ✅ کاهش آسیب به ابزارهای حساس به‌دلیل عدم نیاز به سایش دستی

• ✅ مصرف بهینه محلول و آب

همچنین جنس نوک برخی مدل‌ها از فولاد ضدزنگ طراحی شده تا مقاومت بالا در برابر فشار، گرما و رطوبت داشته باشد.

دستگاه اولتراسونیک چه جرم‌هایی را پاک می‌کند؟

دستگاه اولتراسونیک از تجهیرات استریل دندانپزشکی است که به‌طور عمده برای شستشو و ضدعفونی کردن ابزارها و تجهیزات دندانپزشکی به‌کار می‌رود. این دستگاه با ایجاد امواج فراصوت در محلول مایع، جرم‌ها و آلودگی‌ها را از سطح ابزارها و دستگاه‌ها حذف می‌کند. اما سوال این است که این دستگاه دقیقاً چه نوع جرم‌ها و آلودگی‌هایی را پاک می‌کند؟

1. پلاک و باکتری‌ها:
   دستگاه اولتراسونیک می‌تواند پلاک‌های باکتریایی و آلودگی‌های میکروسکوپی را که ممکن است روی سطح ابزارهای دندانپزشکی مانند هندپیس‌ها، آینه‌ها، فرزها و فایل‌ها قرار گرفته باشد، به‌طور کامل پاک کند.

2. خون و بافت‌های باقی‌مانده:
   این دستگاه قادر است خون و بافت‌های باقی‌مانده از جراحی‌های دندانپزشکی را که معمولاً روی ابزارها باقی می‌مانند، از سطح آن‌ها جدا کرده و به‌طور موثر شستشو دهد.

3. ذرات پلاک و تارتار:
   دستگاه اولتراسونیک برای تمیز کردن ذرات سخت‌شده پلاک یا تارتار از سطح ابزارها طراحی شده است. امواج اولتراسونیک می‌توانند این ذرات سخت را از قسمت‌های حساس و تیز ابزارها به‌طور موثر پاک کنند.

4. بزاق و مواد آلی:
   مواد آلی مانند بزاق که در طول فرایند درمان روی ابزارها قرار می‌گیرند، توسط دستگاه اولتراسونیک به راحتی پاک می‌شوند. این کار با ایجاد ارتعاشات فراصوتی و کاویتاسیون (تشکیل حباب‌های میکروسکوپی) انجام می‌شود که باعث جدا شدن این مواد از سطح ابزارها می‌گردد.

5. آلودگی‌های ناشی از استفاده‌های قبلی:
   ابزارهای دندانپزشکی پس از هر استفاده نیاز به شستشو و ضدعفونی دارند. دستگاه اولتراسونیک می‌تواند آلودگی‌های باقی‌مانده از استفاده‌های قبلی را که معمولاً قابل مشاهده نیستند، به‌طور مؤثر پاک کند.

محلول‌های مورد استفاده در دستگاه

محلول‌های شستشو معمولاً ترکیبی از شوینده‌های آنزیمی، ضدعفونی‌کننده‌های تخصصی و آب مقطر هستند. نکاتی در مورد این محلول‌ها:

• باید طبق دستورالعمل سازنده دستگاه استفاده شوند.

• پس از چند دوره استفاده، نیاز به تعویض دارند.

• محلول‌های باکیفیت باعث افزایش طول عمر ابزار و دستگاه می‌شوند.

تفاوت اولتراسونیک با روش‌های سنتی شستشو

نتیجه‌گیری و جمع‌بندی

دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی نه‌تنها یک ابزار شستشو، بلکه بخش حیاتی از چرخه‌ی کنترل عفونت در دندانپزشکی مدرن است. چه در تمیز کردن ابزارها و چه در آماده‌سازی برای استریلیزاسیون، این دستگاه باعث صرفه‌جویی در زمان، افزایش ایمنی بیماران و کاهش خطاهای انسانی می‌شود.