به جرات می‌توان گفت که مهم‌ترین مرحله در درمان هر بیماری، تشخیص درست است. تصاویر به دست آمده از دستگاه‌های رادیوگرافی یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرآیند تشخیص در درمان مشکلات دندانپزشکی مدرن می‌باشد. دستگاه رادیولوژی فک و دندان یکی از مهم‌ترین تجهیزات تصویربرداری در مطب دندانپزشکی است که کمک زیادی به رفع مشکلات فک و دندان میکند. وجود این دستگاه در هر مطب دندانپزشکی لازم بوده و نبود آن چالش‌هایی را به وجود می‌آورد. دستگاه رادیولوژی فک و دندان دندانپزشکی به دو دسته کلی دیجیتال و فیلم تقسیم می‌شود.
دستگاه رادیولوژی فک و دندان دیجیتال نسبت به دستگاه‌های فیلم مزایای بسیار بیشتری دارند. تصاویر دستگاه‌های دیجیتال با وضوح بسیار بالا و دقیقا بعد از گرفتن عکس قابل نمایش است. عکس‌های دستگاه‌های دیجیتال قابلیت ذخیره سازی داره و به راحتی می‌توان با شرکت‌های بیمه و همکاران به اشتراک گذاشت. از دیگر مزایای این دستگاه‌ها می‌توان به اشعه کمتر نسبت به دستگاه‌های فیلمی اشاره کرد. دستگاه دیجیتال به خاطر حذف فرآیند شیمیایی از تهیه عکس آسیب بسیار کمتری به محیط زیست وارد میکند.
معرفی انواع دستگاه رادیولوژی فک و دندان
دستگاه رادیولوژی فک و دندان یکی از پر کاربردترین تجهیزات دندانپزشکی می‌باشد. این دستگاه کار تصویر برداری از محیط دهان و دندان را انجام می‌دهد. این دستگاه‌ها به دو دسته داخل دهان و خارج از دهان تقسیم می‌شوند. اشعه ایکس در دستگاه‌های داخل دهانی در داخل دهان و در دستگاه‌های خارج دهانی در خارج از دهان قرار می‌گیرد. امروزه برندهای زیادی در سر تا سر دنیا وجود دارند که اقدام به تولید و عرضه این دستگاه‌ها می‌کنند. هر کدام از این دستگاه‌ها کیفیت، قیمت، مزایا و معایب مختص به خودشان را دارند. در ادامه این مطلب برخی از بهترین دستگاه‌های رادیوگرافی فک و دندان موجود در بازار را به شما عزیزان معرفی می‌کنیم.
-
1) رادیولوژی داخل دهان
نوع داخل دهانی رادیولوژی رایج‌ترین شکل از انواع رادیوگرافی است که جزئیات زیادی را برای دندانپزشکان به نمایش می‌گذارد. واضح است که هر یک از انواع رادیولوژی کاربردهای مخصوص به خود را دارند. در ادامه کاربردهای رادیوگرافی داخل دهانی را بیان می‌کنیم.
کاربردهای دستگاه رادیولوژی فک و دندان داخل دهانی:
- بررسی وضعیت بخش استخوانی اطراف دندان‌ها
- تشخیص پوسیدگی و بررسی میزان آن
- بررسی ریشه دندان‌ها
- کنترل وضعیت دندان‌های در حال رشد
- انواع دستگاه‌های رادیولوژی داخل دهانی
دستگاه‌های رادیوگرافی داخل دهانی این قابلیت را دارند که جهت‌های مختلف دندان‌ها را نشان دهند. در ادامه برخی از انواع این دستگاه‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد:
دستگاه رادیولوژی فک و دندان بایت وینگ Bitewing
این نوع از دستگاه رادیولوژی فک و دندان امکان نمایش سمت راست دندان‌ها و کرون دندان‌های عقب را فراهم می‌کنند. دندانپزشک‌ها از هر سمت صورت بیمار یک یا دو گرافی بایت وینگ می‌گیرند. دلیل نامگذاری این نوع از رادیوگرافی‌های دندانی این است که بیمار در زمان تصویربرداری وسیله بال شکلی را گاز می‌گیرد. با این کار نوار اشعه ایکس در طول روند رادیولوژی در جای خود ثابت نگه داشته می‌شوند.
رادیوگرافی بایت وینگ به دندانپزشکان برای تشخیص میزان پوسیدگی بین دندان‌های عقب و تغییر ضخامت استخوان‌ها کمک میکند. همچنین رادیوگرافی bitewing برای تعیین میزان مناسب تاج کلاهک پوشاننده دندان یا ترمیم بریج‌ها کمک کننده است. ویژگی منحصربفرد این نوع radiography این است که هرگونه ساییدگی یا فروپاشی در پر کردن دندان را نشان می‌دهد.
رادیوگرافی پری اپیکال Periapical
رادیولوژی پری اپیکال شباهت زیادی به بایت وینگ دارد، با این تفاوت که در این روش ارتفاع کامل هر دندان، از تاج تا ریشه و قسمت پایین پایه‌ای که به فک متصل می‌شود را نمایش می‌دهد.
رادیوگرافی اکلوزال Occlusal
این روش اکلوزال دندان‌ها را نمایش می‌دهد و همچنین قابلیت جایگاه دندان‌های کودکان را نیز دارد. این نوع رادیوگرافی تقریباً تمام طاق فک بالا و پایین را نیز نشان می‌دهد.
-
2) رادیوگرافی خارج دهانی
این نوع از دستگاه رادیولوژی فک و دندان به نحوی انجام می‌شود که نوار رادیوگرافی در خارج از دهان قرار می‌گیرد. این روش علاوه بر نشان دادن دندان‌ها، اطلاعاتی در مورد فک‌ها و جمجمه بیمار را به دندانپزشک ارائه می‌دهد. در واقع می‌توان گفت که هدف اصلی این نوع Radiography فک‌ها و جمجمه هستند.
کاربردهای انواع رادیولوژی خارج دهانی:
این نوع از رادیولوژی فک و دندان به خاطر سبک انجام‌شان، کاربردهای متفاوتی با روش داخلی دارند. کاربردهای این نوع از رادیوگرافی فک و دندان عبارتند از:
- امکان نظارت و کنترل رشد و پیشرفت بیماری‌های فک و دندان‌ها
- بررسی وضعیت دندان‌های تحت فشار
- قابلیت بررسی رابطه دندان‌ها و فک‌ها
- امکان بررسی استخوان‌های صورت
- قابلیت تشخیص مشکلات احتمالی دندان‌ها، فک و مفاصل گیجگاهی و دیگر استخوان‌های صورت
این نوع از رادیوگرافی نسبت به نوع داخل دهانی جزئیات کمتری را به دندانپزشک ارائه می‌دهد. به همین دلیل اغلب از این روش برای تشخیص پوسیدگی‌ها و همچنین نواقص دندان‌ها به صورت مجزا استفاده نمی‌کنند.
این نوع از دستگاه رادیولوژی فک و دندان با توجه به روش انجام آن‌ها، به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در ادامه انواع مختلف این نوع از رادیوگرافی را توضیح می‌دهیم:
رادیوگرافی پانورامیک در دندانپزشکی Panoramic
این نوع از رادیوگرافی‌های خارج دهانی تمام فضای دهان را در یک تصویر نمایش می‌دهد و تمام دندان‌های فک بالا و پایین را شامل می‌شود. در این روش رادیوگرافی دندان معمولا از اشعه X کمتری نسبت به انواع رادیوگرافی داخل دهانی استفاده می‌شود. مهم‌ترین کاربرد این روش در تصویربرداری تشخیصی دندان‌های نهفته، تشخیص تومورها و همچنین کیست‌های دهانی است.
توموگرافی (Tomography)
رادیولوژی توموگرافی یک لایه خاص از دهان را نشان و لایه‌های دیگر را تار میکند. این نوع از رادیوگرافی مناسب بررسی قسمت‌هایی است که به سختی قابل مشاهده بوده یا با قسمت‌های دیگر بسته شده است.
رادیوگرافی سیالوگرافی Sialography
یکی از روش‌های دیگر که از اشعه ایکس استفاده میکند سیالوگرافی نام دارد. در این روش از نوعی رنگ جهت تزریق در غدد بزاقی استفاده می‌شود، تا در نوار رادیوگرافی دیده شوند.
دستگاه رادیولوژی فک و دندان سیالوگرافی
دندانپزشک‌ها از این روش برای بررسی انواع مشکلات غدد بزاقی همچون انسداد یا سندرم شوگرن استفاده میکند. در این روش از نوعی رنگ خاص برای تزریق در غدد بزاقی برای نمایش وضعیت در نوار رادیوگرافی استفاده می‌شود.
دستگاه رادیولوژی فک و دندان دیجیتال Digital radiography
این نوع از رادیوگرافی‌ها جدیدترین مدل تصویربرداری با اشعه ایکس است. در این روش به جای این که در یک اتاق تاریک نوار بگیرند، نوار استاندارد را با اشعه ایکس به همراه یک صفحه الکترونیکی صاف یا سنسور جایگزین می‌شود.
ام آر آی MRI
این روش از رادیوگرافی تصاویری سه بعدی را از داخل دهان که شامل فک و دندان گرفته می‌شود. این روش را می‌توان بهترین راه بررسی برای بافت‌های نرم دانست.
نکته‌ای که در استفاده از هر یک از روش‌های رادیولوژی باید در نظر داشته باشید، این است که بیش از حد در معرض اشعه‌ها قرار نگیرید.
بیشتر بخوانید:
بهترین برند تجهیزات دندانپزشکی؛ معرفی ۱۰ برند برتر
رادیوگرافی پرتابل کلاروکس (Clarox) مدل vx-30
سنسور کوین پیتر k sensor سایز 1.5
